Nhìn lại ba năm thực hiện Luật Thủ đô

trẻ nhỏ vui chơi tại Công viên Cầu Giấy. Ảnh: MINH HÀ Font Size: |

Sau ba năm triển khai thực hiện Luật Thủ đô, văn hóa Hà Nội có sự phát triển đáng ghi nhận. Thành phố hoàn thành công tác kiểm kê Di sản văn hóa vật thể, phi vật thể, bảo tồn tốt các Di sản văn hóa thế giới; hệ thống nhà văn hóa từng bước đã được hoàn thiện, ngày càng có phổ thông tổ chức, cá nhân tình nguyện đóng góp xây dựng, phát triển văn hóa.

(Tiếp theo) (*) Bài 2: Huy động đa số nguồn lực xây dựng, phát triển văn hóa Mấy năm trở lại đây, Công viên Nghĩa Đô và Công viên Cầu Giấy trên địa bàn quận Cầu Giấy trở thành hai địa điểm thu hút rất đông người đến vui chơi, nhất là trẻ em . Sự hấp dẫn này đến từ việc trong Công viên Nghĩa Đô có một khu vui chơi rộng hơn 3.000 m2, có hàng rào bao quanh, trải thảm cỏ nhựa sạch sẽ, trong đó có đa dạng thiết bị vui chơi hiện đại đã được nhập khẩu từ nước ngoài bao gồm: thang leo, đu quay, cầu trượt… Khu vui chơi này được tiêu dùng từ năm 2012, nhờ sự đóng góp của các doanh nghiệp, cơ quan và người dân trên địa bàn. Những tưởng việc nhân rộng các mô hình như thế luôn rất khó khăn, khi nguồn vốn đầu tư là không nhỏ, nhưng quận Cầu Giấy đã nhanh chóng nhân rộng đã được phổ biến mô hình khu vui chơi, giải trí bao gồm: vậy trên địa bàn. Điển hình bao gồm: khu vui chơi trong Công viên Cầu Giấy có diện tích hơn 5.000 m2, các khu vui chơi, giải trí nhỏ hơn ở các phường: Nghĩa Tân, Mai Dịch, Dịch Vọng Hậu, Trung Hòa... Không chỉ ở quận Cầu Giấy, phần đông nơi khác trên địa bàn Hà Nội, các khu vui chơi giải trí, tập luyện thể thao đã ra đời. Địa bàn quận Long Biên là một điển hình khác. Ban đầu thành phố chỉ đầu tư xây dựng một khu tập luyện thể thao ở vườn hoa Dốc Cẩm (gần cầu Long Biên). Sau khi thấy đã được lợi ích của khu tập luyện thể thao, 100% số phường trên địa bàn quận Long Biên đều xây dựng được khu tập luyện thể dục thể thao với hàng chục thiết bị hiện đại. Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trương Minh Tiến cho biết: “Xã hội hóa trong công tác xây dựng Công trình văn hóa, tu bổ di tích không phải là chuyện mới. Nhưng khi Nghị quyết số 16 của HĐND thành phố về chính sách khuyến khích đầu tư, huy động sự đóng góp tự nguyện của tổ chức, cá nhân vào xây dựng các Công trình công cộng, từ khi công viên, vườn hoa, khu vui chơi giải trí và tôn tạo giá trị di sản trên địa bàn ra đời, một bước đột phá đã được tạo ra, bắt đầu từ nhận thức của đông đảo nhân dân. Bước chuyển này đã giúp Thủ đô biết thêm phần lớn dự án văn hóa, vui chơi, giải trí từ sự đóng góp của người dân. Ngoài quận Long Biên, Cầu Giấy, còn rải rác các Dự án văn hóa, khu vui chơi... khác được xây dựng tại các quận, huyện, người dân cũng tích cực đóng góp để xây dựng, mua sắm thiết bị cho nhà văn hóa của thôn, làng, tổ dân phố”. Ba năm thực hiện Luật Thủ đô và Nghị quyết 16/NQ-HĐND chưa phải là thời gian dài. Nhưng trong ngành nghề văn hóa, đã có số đông chuyển biến hết sức rõ rệt. Công tác bảo tồn di sản văn hóa có những bước đột phá khi thành phố hoàn thành hai đề án quan trọng là Tổng kiểm kê di tích, Tổng kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn. Sau khi Hà Nội mở rộng địa giới hành chính, rất cần có sự đánh giá, nhìn nhận lại hệ giá trị di sản của thành phố. Di sản vật thể lẫn phi vật thể của Hà Nội hết sức giàu có. Tổng kiểm kê cả hai loại hình là cả một cân nặng công việc khổng lồ. Từ việc tổng kiểm kê, thành phố đã có cái nhìn toàn diện về hệ di sản của mình. Di sản nào cần được ưu tiên bảo tồn, di sản nào đang gặp khó khăn, có nguy cơ mai một, di sản nào đang tồn tại nhưng có nguy cơ biến tướng; phân loại các di tích để từ đó có chính sách đầu tư tu bổ hợp lý . Đợt tổng kiểm kê đã giúp Hà Nội phát hiện thêm 700 di tích trước đó chưa được nhận diện, nâng tổng số di tích trên địa bàn lên con số 5.922; nhận diện được 1.793 di sản văn hóa phi vật thể. Sở Văn hóa và Thể thao đã lập danh mục những di sản cần ưu tiên bảo tồn, đề xuất lên thành phố để tiếp tục có những chính sách hợp lý . Trong ngành nghề bảo tồn di tích, sự ra đời của Nghị quyết 16/NQ-HĐND cũng phát huy tác dụng khi trong năm 2014-2015, các tổ chức, cá nhân đã đóng góp 400 tỷ đồng để sửa chữa, tu bổ di tích trên địa bàn. Nhờ đó, hệ thống di tích được bảo tồn tốt hơn, mà gánh nặng chi phí đã giảm bớt cho ngân sách thành phố. Không dừng lại ở bảo tồn, các di tích như: Hoàng thành Thăng Long, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, đền Ngọc Sơn..., các di sản bao gồm: ca trù, múa rối nước... còn đóng góp tích cực vào việc thu hút khách du lịch. Mặc dù vậy, việc triển khai Luật Thủ đô và các văn bản pháp luật liên quan trong ngành nghề văn hóa còn gặp một số khó khăn nhất định. Chẳng hạn như nhận thức của các cấp ủy, chính quyền của các địa phương và nhân dân chưa đồng đều. Sự phối hợp giữa các ngành, giữa ngành văn hóa với các quận, huyện còn chưa thật sự hiệu quả. Riêng đối với ngành huy động nguồn lực xã hội hóa xây dựng dự án văn hóa, khu vui chơi giải trí, bảo tồn di sản, theo Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Trương Minh Tiến, hiện giờ quy trình còn phức tạp. Chẳng hạn bao gồm: việc phần đông người có nhu cầu đóng góp tu bổ di tích, nhưng quy định hiện hành lại yêu cầu chuyển số tiền đó về quận, huyện, sau đó quận, huyện mới đưa “vòng” trở lại; hay tương đối rộng rãi người muốn đóng góp bằng hiện vật, nhưng hiện chưa có cơ chế tiếp nhận hiện vật. Thành phố cần có sự điều chỉnh chính sách để thuận lợi hơn trong huy động nguồn lực. Đồng chí Trương Minh Tiến cũng cho rằng, các địa phương nên chủ động học hỏi phương pháp của quận Cầu Giấy, Long Biên từ việc kêu gọi vốn, cho đến tri ân các nhà hảo tâm để mang thể thực hiện tốt hơn công tác xã hội hóa tại địa phương mình.